Artikel uit een nieuwsbrief van het Cornelis Vreeswijk Genootschap

[David Schilling]

Van Fahnenflucht tot Cornelis Vreeswijk
door Marcel Noorlander

Als de 83-jarige Duitser Peter Schilling, die in de Tweede Wereldoorlog Wehrmachtssoldaat is geweest, niet was gedeserteerd, had hij waarschijnlijk nooit van Cornelis Vreeswijk gehoord. Na vele omzwervingen streek Peter Schilling na de oorlog uiteindelijk neer in Nederland. In de tijd dat hij hier nog op een woonboot woonde, hoorde hij voor het eerst de stem van Cornelis Vreeswijk op de radio. Zijn stem raakte hem diep. Die man moest en zou hij leren kennen - hetgeen hem ook is gelukt. Peter Schilling is actief als dichter en zanger onder de naam Peter d’ Almere, alwaar hij nu ook woonachtig is.

Fahnenflucht, ofwel desertie. In de Tweede Wereldoorlog hebben meer dan 100.000 Duitse soldaten een sprong in het ongewisse gemaakt en zijn gedeserteerd uit de Duitse Wehrmacht. Ongetwijfeld zullen er tienduizenden méér soldaten met dezelfde gedachte hebben rondgelopen, maar niet de moed hebben kunnen opbrengen om hun wens tot uitvoer te brengen.

Denkende soldaten waren absoluut niet welkom in het Nationaal Socialistische Duitsland van Hitler en zijn trawanten. Want: een soldaat die nadenkt, was een slechte soldaat. Op desertie stond de doodstraf en als je als militair met zulke plannen rondliep, moest je wel heel sterk in je schoenen staan.

Waarschijnlijk zijn méér dan 30.000 Duitse deserteurs door het regime omgebracht. In de Eerste Wereldoorlog waren dat er slechts twintig. Tóch hebben tienduizenden jongemannen hun voornemen daadwerkelijk uitgevoerd. Deserteren
was een hachelijke onderneming. Zolang als je het uniform van je land droeg, waren je makkers je kameraden. Trok je dat uniform echter uit, dan waren diezelfde makkers plotsklaps je doodsvijanden. Peter Schilling waagde de stap.

Het was in het jaar 1973 dat Peter op de radio iemand hoorde zingen, van wie hij direct onder de indruk was.
Zeg maar dat hij fan werd op het ‘eerste gehoor’.Over die man wilde hij meer weten. Tegen zijn gewoonte in pakte hij de telefoon en ging bellen. ‘’Ik weet echt niet meer met wie ik allemaal gesproken heb. Het zou Joost den Draaijer kunnen zijn geweest, maar ook Gerrit den Braber. Hoe dan ook, uiteindelijk kreeg ik het telefoonnummer van de moeder van deze zanger die Cornelis Vreeswijk bleek te heten. Via zijn moeder kwam ik met hem in contact. Hij was in die
tijd absoluut nog niet bekend in Nederland. Helaas kan ik mij niet meer precies herinneren welk liedje ik destijds als eerste van hem heb gehoord.”

Toen Cornelis weer een keer in Nederland was, hebben Peter en hij elkaar voor het eerst ontmoet in hotel Americain in Amsterdam. "Kees bleek een heel amicale vent. Het werd dan ook een gezellig gesprek. Opeens werden we gestoord door twee meisjes, van ongeveer 20 jaar oud, die een heel enthousiaste conversatie met Kees aangingen, in een taal die ik absoluut niet begreep. Hij verontschuldigde zich voor de storing en vertelde hij dat hij weliswaar niet bekend was in Nederland, maar des te meer in Zweden. Beide dames waren afkomstig uit Zweden en waren dolgelukkig om hun favoriete zanger in Amsterdam tegen het lijf te lopen."

Na het aangename samenzijn, namen Peter en Cornelis afscheid van elkaar. Tot Peters grote verbazing kreeg hij diezelfde avond alweer een telefoontje van Kees. Hij was met de beide meisjes op stap gegaan en had verteld dat Peter op een woonboot woonde. De meisjes wisten nauwelijks wat een woonboot was. "Kees vroeg of hij mijn boot aan de meisjes mocht laten zien. Het werd een heel gezellige avond met veel muziek. De sfeer was fantastisch. Cornelis zat, dik en vadsig als hij toen was, op de grond. Hij was toen in die tijd wel erg dik. Als hij in mijn kleine Honda Civic stapte, hing de auto echt schuin."

Het contact tussen Peter en Cornelis bleek blijvend, al liep niet alles altijd uit op een gezellige babbel. Toen Cornelis weer eens in Nederland was om op te treden voor studenten, ergens in het zuiden van het land, ging het een beetje mis. Blijkbaar had Cornelis het die dag zo gezellig gehad, dat hij een probleem had. “Hij was zo dronken, dat hij absoluut zijn teksten niet meer wist. Daarom vroeg hij mij, of ik in zijn plaats wilde optreden. Dat heb ik gedaan. Maar de studenten waren gekomen om Kees te horen zingen. Ze waren dan ook beslist niet blij!”.

De laatste keer dat Peter Cornelis heeft gezien, was ook weer in Nederland. "Ik ben zelf nooit in Zweden geweest. Ik vermoed, dat ons laatste gesprek in Leiden heeft plaatsgevonden, ongeveer een half jaar voor zijn overlijden. Ik kan mij dat echter niet meer precies herinneren. Wat wel altijd helder blijft, is dat Kees een markant figuur was. Een uniek mens en een troubadour die zijn weerga niet kent."